Veranderingen, nieuwe kansen
Organisaties zijn groepen mensen die zich inzetten om bepaalde diensten en producten te ontwikkelen, vervaardigen of verkopen met als tegenprestatie een financiële vergoeding.
Als sollicitant kom je een organisatie binnen met je eigen referentiekader. Vanuit jouw referentiekader/bril interpreteer jij deze organisatie. De eerste paar maanden zijn maanden van verbazing, ontgoocheling, ontzag en euforie . Gaande weg zak je weg in de cultuur en pas je jouw gedragingen aan om erbij te horen, om weerstand te voorkomen. Of omdat dit jou het minste moeite kost. Vanuit de menselijke behoeftes ergens bij te horen en de luie menselijke geaardheid (x-theorie, McGregor). Je verbazing maakt ruimte voor gewoonte. Je gedachte: “Wat apart?!” maakt plaats voor de gedachte “Zo doen wij dat hier”.
Aan de andere kant speelt de parabel van de apen en de banaan mee. Het verhaal wordt als vergelijking gebruikt voor de kenmerkende gang van zaken in sommige organisaties “We hebben het altijd zo gedaan, waarom zouden we het anders doen?”. Als jij er naar vraagt kan niemand aangeven WAAROM we het ZO doen, en of er niet een betere manier is. De groepsdruk zorgt ervoor dat je jouw gedragingen aanpast aan de bedrijfscultuur. Je zult als nieuwe medewerker je hoofd niet te ver boven het maaiveld uitsteken, omdat je door jouw collega’s zal worden teruggefloten. Ze zullen je mores leren. Op deze manier blijft de voorspelbaarheid van gedrag gehandhaafd, het creëert duidelijkheid, zekerheid, gezamenlijkheid en veiligheid.
Apen parabel
Deze fabel was onderdeel van de CD-rom Projectmatig Creëren Daniel Ofman e.a. www.corequality.nl
‘Als het niet waar is, is het goed gevonden’.
Als we ons vervolgens gaan aanpassen, zitten we in het proces naar gebrekkige creativiteit. Je krijgt geleidelijk aan de status van terminale serieusheid. Niet meer out of the box, geen nieuwe ideeën, experimenteren, niets ontdekken en leren. Nee, we passen ons zover aan, dat er patronen ontstaan, die voor ‘schijnzekerheid’ en voorspelbaarheid zorgen.
Schijnzekerheid en voorspelbaarheid
Als we tenslotte de status van dinosaurus bereiken dan wordt het gedrag gekenmerkt als aangeleerde hulpeloosheid. We zijn niet meer in staat tot creativiteit. We worden speelbal van het management en ervaren geen enkele inspraak, ruimte of vrijheid. We hebben de ervaring te zijn overgeleverd. Op het moment dat bijvoorbeeld de vertrouwde computersystemen het begeven, is het waarschijnlijk dat we het volgende gedrag zullen vertonen.
Aangepast gedrag
Wat kan jij doen om niet in deze status te geraken?
- Denk in kansen (Jeff Gaspersz)
- Gebruik je kennis en je creativiteit
- Maak fouten (Nick Vuijic)
- Heb plezier
Creativiteit
De tweede kamer roep op tot bezuinigingen. De media schreeuwt: crisis. Het vertrouwen in de euro en banken lijkt een dieptepunt te bereiken. Welke effecten heeft dat op mij als medewerker, op mij als consument, op mij als werkgever, op mij als relatie? Blijf ik zitten waar ik zit, ga ik voor behouden of ga ik juist voor veranderen?
Welk gedrag wordt er opgeroepen door al deze veranderingen? Is de zorgmaatschappij nu echt ten einde? Hoe gaat de nieuwe werkelijkheid eruit zien? Wat vraagt deze nieuwe werkelijkheid van ons als mens, als medewerker, als deelnemer aan onze maatschappij? Ben ik toeschouwer of deelnemer?
Hoe moeten wij ons ontwikkelen om onze doelen te bereiken? Moeten onze doelen misschien worden bijgesteld? Welke competenties heb ik als deelnemer aan deze maatschappij nodig? Welke competenties worden van mij als medewerker van een organisatie in een veranderende maatschappij gevraagd?
Een competentie is het vermogen om kritisch succesvol gedrag te vertonen. Competentie ontwikkeling werkt effectiviteit verhogend als deze aansluit op 3 onlosmakelijk verbonden factoren:
- De kenmerken van de organisatieomgeving
- Passende structuur en cultuur van de organisatie
- De competenties van management en professionals
Pas als jij jezelf als eigenaar van de competenties ervaart, zal jij je verantwoordelijk voelen voor het verhogen van jouw eigen effectiviteit. Op het moment dat je een afwachtende houding aanneemt en de ‘schuld’ bij de organisatie of maatschappij legt, zal er niet veel veranderen.
Het is noodzakelijk dat jij je verdiept in de veranderende structuur en cultuur van jouw organisatie. Kijk jezelf in de ogen en vraag je af, klopt de organisatie bij mijn normen en waarden. Zijn de veranderingen voor mij en mijn competenties realiseerbaar? Sluiten de veranderingen goed aan bij mijn wensen en ambities?
Ben je aan het denken gezet en wil je meer weten. Neem contact op met Esther Stehouwer